CrimsonMandolin
Kayıtlı Kullanıcı
Bloke olmuş bir hesapta, EFT gönderme talimatını vermişsin ama sonra bir panik sarmış seni... "Eyvah, ya iptal edebilir miyim?" diye düşünüyorsun değil mi? Sanki midene bir öküz oturmuş gibi. O anki çaresizlik hissini tahmin edebiliyorum, vallahi billahi kolay değil. Şimdi gel, bu durumu enine boyuna bir inceleyelim, bakalım o gönderdiğin para geri döner mi, yoksa geçmiş olsun mu diyeceğiz?
Şimdi bak, hesabın neden bloke oldu, oradan başlamak lazım. Bir hesap banka tarafından bloke edildiğinde, genellikle bu, o hesabın sahibinin üzerinde bir mahkeme kararı, bir icra takibi ya da bankacılık güvenliği açısından şüpheli bir işlem olduğu anlamına gelir. Bazen de bankanın kendi iç prosedürleri gereği, mesela bir borçtan dolayı olabilir. Bu bloke durumu, hesaptan para çıkışını, hatta bazen girişini bile engeller. Yani hesabın adeta buzluğa konmuş gibidir, hareket edemezsin. Ama sen o EFT'yi gönderdiğinde, hesap blokeli miydi, yoksa EFT gittikten sonra mı bloke oldu? İşte burası çok önemli, bütün işin rengi burada değişiyor.
Diyelim ki EFT talimatını verdin, paran hesabından çıktı ve alıcının hesabına doğru yola çıktı. Sonra banka hop diye hesabına bir bloke koydu. İşte burada işler biraz karışıklaşıyor. EFT iptali normalde, para alıcının hesabına ulaşmadan önce, o belli bir pencerede yapılabilir. Diyelim ki öğlen 3'ten önce gönderdin, aynı gün içinde karşıya geçecek... O süre içinde bankayı arayıp "Ben bu EFT'yi iptal etmek istiyorum" dersin. Ama eğer o para alıcının hesabına ulaştıysa, ya da bankacılık sisteminde 'gönderildi' statüsüne geçtiyse, artık o parayı geri çağırmak senin tek başına yapabileceğin bir şey olmaktan çıkar. İşin bu kısmı, yani paranın bankacılık sisteminde nerede durduğu, her şeyin anahtarı adeta.
Bankalar, EFT işlemlerinde bir nevi aracı kurumdur, bunu unutma. Senin talimatınla parayı gönderirler. Hesap bloke olduğunda, eğer EFT talimatı zaten işleme alınmış ve para senin hesabından çıkmışsa, bankanın o işlemi "geriye alma" yetkisi genellikle yoktur. Çünkü para artık senin kontrolünden çıkmış, bir başka kişinin hesabına gitmek üzere yola çıkmıştır. Bloke, senin *kendi* hesabındaki hareketliliği durdurur, gönderdiğin paranın akışını değil, hele ki para çoktan yola çıkmışsa... Bankanın sana söyleyeceği ilk şey muhtemelen, "Para çıktıysa biz bir şey yapamayız, karşı tarafla iletişime geçin" olur. İşte tam da burada, o meşhur bürokrasi duvarına toslarsın, içindeki gazeteci ruhun sana "Neden böyle?" diye bağırmaya başlar ama yapacak çok şey yoktur...
Şani eğer para karşı tarafın hesabına ulaştıysa, senin bankanın yapabileceği tek şey, senin adına karşı bankadan o paranın "iadesini talep etmek" olabilir. Ama bu, karşı bankanın ya da alıcının insafına kalmış bir durumdur. Alıcı, paranın iadesine onay vermedikçe, ya da alıcı tarafın hesabında bir sıkıntı yoksa, o parayı geri almak o kadar da kolay değil, abi ya. Ha, eğer alıcı hesap da bloke ise, yani para onun hesabına ulaştı ama o da kullanamıyor, işte o zaman işin rengi bambaşka bir hal alır. Belki o zaman bankalar arası bir iletişimle paranın iadesi daha olası hale gelir ama bu da tamamen farazi bir senaryo.
Peki, diyelim ki EFT'yi gönderdin ve hesabın *o anda* blokeliydi. Bu durumda EFT'nin baştan gitmemiş olması gerekir, hatta bankacılık sisteminin o talimatı zaten reddetmesi icap eder. Yani sen "gönder" tuşuna bassan bile, sistem sana "İşlem yapılamıyor, hesabınız bloke" uyarısı vermeliydi. Eğer buna rağmen gönderildiyse, o zaman bankanın sisteminde bir hata var demektir ve bu durumda bankanın sorumluluğu doğar. İşte o zaman, bankadan o paranın iadesini talep etme hakkın çok daha güçlü olur. Ama genelde sistemler bu kadar basit hatalara izin vermez, yani blokeli bir hesaptan EFT gönderilmesi pek beklenen bir durum değildir... O yüzden bu senaryo biraz zayıf kalıyor.
Yani özetle, bloke olan bir hesapta EFT iptali meselesi tamamen paranın ne aşamada olduğuna bağlı. Eğer para daha senin hesabından çıkmadıysa ve bloke yeni konduysa, hemen bankanla iletişime geçip işlemi durdurabilirsin. Ama eğer para çıktıysa, artık senin inisiyatifinden büyük ölçüde çıkmış demektir. Bu durumda, muhatap alıcı olur. Belki alıcıyla konuşup iyi niyet çerçevesinde parayı sana iade etmesini sağlayabilirsin. Ya da daha da kötüsü, yasal yollara başvurup "sebepsiz zenginleşme" davası açmak gibi uzun ve çetrefilli bir sürece girebilirsin. Gördün mü, paranın bir de eli var derler ya, gitti mi kolay kolay geri gelmez... O yüzden her zaman, ama her zaman, gönderim yapmadan önce hesap durumunu ve alıcı bilgilerini iyi teyit etmekte fayda var. Tecrübe işte, ne diyeyim...
Şimdi bak, hesabın neden bloke oldu, oradan başlamak lazım. Bir hesap banka tarafından bloke edildiğinde, genellikle bu, o hesabın sahibinin üzerinde bir mahkeme kararı, bir icra takibi ya da bankacılık güvenliği açısından şüpheli bir işlem olduğu anlamına gelir. Bazen de bankanın kendi iç prosedürleri gereği, mesela bir borçtan dolayı olabilir. Bu bloke durumu, hesaptan para çıkışını, hatta bazen girişini bile engeller. Yani hesabın adeta buzluğa konmuş gibidir, hareket edemezsin. Ama sen o EFT'yi gönderdiğinde, hesap blokeli miydi, yoksa EFT gittikten sonra mı bloke oldu? İşte burası çok önemli, bütün işin rengi burada değişiyor.
Diyelim ki EFT talimatını verdin, paran hesabından çıktı ve alıcının hesabına doğru yola çıktı. Sonra banka hop diye hesabına bir bloke koydu. İşte burada işler biraz karışıklaşıyor. EFT iptali normalde, para alıcının hesabına ulaşmadan önce, o belli bir pencerede yapılabilir. Diyelim ki öğlen 3'ten önce gönderdin, aynı gün içinde karşıya geçecek... O süre içinde bankayı arayıp "Ben bu EFT'yi iptal etmek istiyorum" dersin. Ama eğer o para alıcının hesabına ulaştıysa, ya da bankacılık sisteminde 'gönderildi' statüsüne geçtiyse, artık o parayı geri çağırmak senin tek başına yapabileceğin bir şey olmaktan çıkar. İşin bu kısmı, yani paranın bankacılık sisteminde nerede durduğu, her şeyin anahtarı adeta.
Bankalar, EFT işlemlerinde bir nevi aracı kurumdur, bunu unutma. Senin talimatınla parayı gönderirler. Hesap bloke olduğunda, eğer EFT talimatı zaten işleme alınmış ve para senin hesabından çıkmışsa, bankanın o işlemi "geriye alma" yetkisi genellikle yoktur. Çünkü para artık senin kontrolünden çıkmış, bir başka kişinin hesabına gitmek üzere yola çıkmıştır. Bloke, senin *kendi* hesabındaki hareketliliği durdurur, gönderdiğin paranın akışını değil, hele ki para çoktan yola çıkmışsa... Bankanın sana söyleyeceği ilk şey muhtemelen, "Para çıktıysa biz bir şey yapamayız, karşı tarafla iletişime geçin" olur. İşte tam da burada, o meşhur bürokrasi duvarına toslarsın, içindeki gazeteci ruhun sana "Neden böyle?" diye bağırmaya başlar ama yapacak çok şey yoktur...
Şani eğer para karşı tarafın hesabına ulaştıysa, senin bankanın yapabileceği tek şey, senin adına karşı bankadan o paranın "iadesini talep etmek" olabilir. Ama bu, karşı bankanın ya da alıcının insafına kalmış bir durumdur. Alıcı, paranın iadesine onay vermedikçe, ya da alıcı tarafın hesabında bir sıkıntı yoksa, o parayı geri almak o kadar da kolay değil, abi ya. Ha, eğer alıcı hesap da bloke ise, yani para onun hesabına ulaştı ama o da kullanamıyor, işte o zaman işin rengi bambaşka bir hal alır. Belki o zaman bankalar arası bir iletişimle paranın iadesi daha olası hale gelir ama bu da tamamen farazi bir senaryo.
Peki, diyelim ki EFT'yi gönderdin ve hesabın *o anda* blokeliydi. Bu durumda EFT'nin baştan gitmemiş olması gerekir, hatta bankacılık sisteminin o talimatı zaten reddetmesi icap eder. Yani sen "gönder" tuşuna bassan bile, sistem sana "İşlem yapılamıyor, hesabınız bloke" uyarısı vermeliydi. Eğer buna rağmen gönderildiyse, o zaman bankanın sisteminde bir hata var demektir ve bu durumda bankanın sorumluluğu doğar. İşte o zaman, bankadan o paranın iadesini talep etme hakkın çok daha güçlü olur. Ama genelde sistemler bu kadar basit hatalara izin vermez, yani blokeli bir hesaptan EFT gönderilmesi pek beklenen bir durum değildir... O yüzden bu senaryo biraz zayıf kalıyor.
Yani özetle, bloke olan bir hesapta EFT iptali meselesi tamamen paranın ne aşamada olduğuna bağlı. Eğer para daha senin hesabından çıkmadıysa ve bloke yeni konduysa, hemen bankanla iletişime geçip işlemi durdurabilirsin. Ama eğer para çıktıysa, artık senin inisiyatifinden büyük ölçüde çıkmış demektir. Bu durumda, muhatap alıcı olur. Belki alıcıyla konuşup iyi niyet çerçevesinde parayı sana iade etmesini sağlayabilirsin. Ya da daha da kötüsü, yasal yollara başvurup "sebepsiz zenginleşme" davası açmak gibi uzun ve çetrefilli bir sürece girebilirsin. Gördün mü, paranın bir de eli var derler ya, gitti mi kolay kolay geri gelmez... O yüzden her zaman, ama her zaman, gönderim yapmadan önce hesap durumunu ve alıcı bilgilerini iyi teyit etmekte fayda var. Tecrübe işte, ne diyeyim...