SudeMoon
Kayıtlı Kullanıcı
Şimdi hepimizin aklına gelen o soru var ya, hani SIM kartımız bloke olduğunda, o cüzdan uygulamalarından, bankacılık işlerinden tutun da, bir kafede Wi-Fi şifresi almak için bile kullandığımız QR kodlarla ne halt edeceğiz... Vallahi abi, genel geçer tabirle söylemek gerekirse, işimiz çok ama çok zor. Çünkü bu modern dünyanın dijital damarları dediğimiz çoğu QR kod işlemi, temelde bir internet bağlantısına ihtiyaç duyuyor, mobil verin kapalıysa o işler yatar.
Peki, bloke olmak ne demek? Telefonun o küçücük SIM yuvasından gelen sinyal kesildiğinde, yani SIM kartın şebekeye bağlanma yeteneği elinden alındığında; arama yapamazsın, SMS alamazsın, mobil veriyi de kullanamazsın... Buradaki kilit nokta, mobil verinin gitmesi. Bankacılık uygulamaları veya dijital cüzdanlar, arka planda sunucularla sürekli bir veri alışverişi içinde olmak zorunda, ödeme talimatını işlemek için, bakiyeni sorgulamak için veya o anki döviz kurunu çekmek için anlık bir bağlantı şarttır yani...
Diyelim ki bir ödeme noktasına geldin, QR kodu okutacaksın, ama SIM kartın bloke durumda... Senin o akıllı telefonun, aslında o QR kodun taşıdığı şifreli bilgiyi çözüp, ilgili banka veya ödeme sisteminin uygulamasına aktarıyor. Bu uygulama da, işlemi onaylamak için önce senin kimliğini doğrulamalı, bazen ikinci bir faktör olarak SMS'le bir onay kodu ister, ki bu da bloke SIM kart yüzünden imkansız hale gelir... Yani bir nevi körü körüne bir operasyona girişmek gibi olur.
Ama şimdi burada ince bir çizgi var, şöyle ki; bloke olan SIM kart sadece *mobil veri* ve *şebeke üzerinden iletişimini* keser. Peki ya Wi-Fi ağı? Eğer çevrede aktif bir Wi-Fi ağına bağlanabiliyorsan, yani SIM kartının bloke olması, telefonunun Wi-Fi çipine engel değilse... İşte o zaman durum biraz farklılaşır. Telefonunun Wi-Fi üzerinden internete erişimi varsa, bir web sitesi linkini içeren QR kodu tarayıp açabilirsin, ya da bir Wi-Fi şifresini içeren QR kodu okutup direkt olarak o ağa bağlanabilirsin... Yani işin internet bağlantısı kısmı Wi-Fi ile çözülürse, bazı basit QR okutma işlemleri mümkün olabilir gibi duruyor.
Şimdi bu durumun teknik detayına biraz daha girersek; SIM kartın blokajı, operatörün senin cihazına "veri hattını kapattım" sinyali göndermesiyle alakalı. Bu sinyal, cihazının şebeke ara yüzü yongasını (modem çipi) etkiler, dolayısıyla 3G/4G/5G gibi mobil geniş bant bağlantıları tamamen devre dışı kalır. Ancak telefonun içerisindeki Wi-Fi veya Bluetooth gibi diğer kablosuz iletişim modülleri, SIM karttan bağımsız çalıştığı için, onlar üzerindeki fonksiyonellik korunur... Yani bir e-ticaret sitesinin QR kodunu okutup, Wi-Fi üzerinden siteye girip ürünleri inceleyebilirsin, ancak ödeme aşamasında SMS onayı gerekiyorsa yine duvara toslarsın...
Yani aslında mesele, QR kodun kendisinde değil, o QR kodun bizi yönlendirdiği servisin ihtiyaç duyduğu altyapıda bitiyor. Bankacılık uygulamaları, dijital cüzdanlar veya iki faktörlü kimlik doğrulama gerektiren herhangi bir sistem, güçlü bir ağ bağlantısına ve çoğu zaman da SIM kart üzerinden SMS alma yeteneğine muhtaç. Eğer SIM kartın PUK kodu hatalarından dolayı tamamen kilitlenmişse veya faturanı ödemediğin için hattın geçici olarak dondurulmuşsa, o telefonunun beyni dediğimiz işlemci, o QR koddan aldığı bilgiyi işlese bile, dış dünyayla güvenli ve doğrulanmış bir köprü kuramıyor... Bu da bizi, "bloke SIM kartla finansal QR kod işlemi olmaz" sonucuna götürüyor abi ya, maalesef.
Peki, bloke olmak ne demek? Telefonun o küçücük SIM yuvasından gelen sinyal kesildiğinde, yani SIM kartın şebekeye bağlanma yeteneği elinden alındığında; arama yapamazsın, SMS alamazsın, mobil veriyi de kullanamazsın... Buradaki kilit nokta, mobil verinin gitmesi. Bankacılık uygulamaları veya dijital cüzdanlar, arka planda sunucularla sürekli bir veri alışverişi içinde olmak zorunda, ödeme talimatını işlemek için, bakiyeni sorgulamak için veya o anki döviz kurunu çekmek için anlık bir bağlantı şarttır yani...
Diyelim ki bir ödeme noktasına geldin, QR kodu okutacaksın, ama SIM kartın bloke durumda... Senin o akıllı telefonun, aslında o QR kodun taşıdığı şifreli bilgiyi çözüp, ilgili banka veya ödeme sisteminin uygulamasına aktarıyor. Bu uygulama da, işlemi onaylamak için önce senin kimliğini doğrulamalı, bazen ikinci bir faktör olarak SMS'le bir onay kodu ister, ki bu da bloke SIM kart yüzünden imkansız hale gelir... Yani bir nevi körü körüne bir operasyona girişmek gibi olur.
Ama şimdi burada ince bir çizgi var, şöyle ki; bloke olan SIM kart sadece *mobil veri* ve *şebeke üzerinden iletişimini* keser. Peki ya Wi-Fi ağı? Eğer çevrede aktif bir Wi-Fi ağına bağlanabiliyorsan, yani SIM kartının bloke olması, telefonunun Wi-Fi çipine engel değilse... İşte o zaman durum biraz farklılaşır. Telefonunun Wi-Fi üzerinden internete erişimi varsa, bir web sitesi linkini içeren QR kodu tarayıp açabilirsin, ya da bir Wi-Fi şifresini içeren QR kodu okutup direkt olarak o ağa bağlanabilirsin... Yani işin internet bağlantısı kısmı Wi-Fi ile çözülürse, bazı basit QR okutma işlemleri mümkün olabilir gibi duruyor.
Şimdi bu durumun teknik detayına biraz daha girersek; SIM kartın blokajı, operatörün senin cihazına "veri hattını kapattım" sinyali göndermesiyle alakalı. Bu sinyal, cihazının şebeke ara yüzü yongasını (modem çipi) etkiler, dolayısıyla 3G/4G/5G gibi mobil geniş bant bağlantıları tamamen devre dışı kalır. Ancak telefonun içerisindeki Wi-Fi veya Bluetooth gibi diğer kablosuz iletişim modülleri, SIM karttan bağımsız çalıştığı için, onlar üzerindeki fonksiyonellik korunur... Yani bir e-ticaret sitesinin QR kodunu okutup, Wi-Fi üzerinden siteye girip ürünleri inceleyebilirsin, ancak ödeme aşamasında SMS onayı gerekiyorsa yine duvara toslarsın...
Yani aslında mesele, QR kodun kendisinde değil, o QR kodun bizi yönlendirdiği servisin ihtiyaç duyduğu altyapıda bitiyor. Bankacılık uygulamaları, dijital cüzdanlar veya iki faktörlü kimlik doğrulama gerektiren herhangi bir sistem, güçlü bir ağ bağlantısına ve çoğu zaman da SIM kart üzerinden SMS alma yeteneğine muhtaç. Eğer SIM kartın PUK kodu hatalarından dolayı tamamen kilitlenmişse veya faturanı ödemediğin için hattın geçici olarak dondurulmuşsa, o telefonunun beyni dediğimiz işlemci, o QR koddan aldığı bilgiyi işlese bile, dış dünyayla güvenli ve doğrulanmış bir köprü kuramıyor... Bu da bizi, "bloke SIM kartla finansal QR kod işlemi olmaz" sonucuna götürüyor abi ya, maalesef.