işlem

Düşünsene bir sabah uyanıyorsun, rutin bankacılık işlemlerini halletmek için mobil uygulamana giriyorsun ya da ATM'ye gidiyorsun... Ve bir de bakıyorsun ki, hesaplarına erişemiyorsun. Ne bir havale yapabiliyorsun ne de nakit çekebiliyorsun. İlk başta bir hata dersin, bankayı ararsın, "Bir...

O sabah Nüfusmatik'in dokunmatik ekranında beliren "İşlem Başarısız" ibaresini görünce beynimden aşağı kaynar sular döküldü desem yeridir. Kimlik yenilemek için gitmiştim, ne kadar basit bir işlem diye düşünmüştüm halbuki, kendi kendime "mis gibi teknoloji, sıra beklemeden halledeceğiz işte"...

Şüpheli işlem blokesi denince aklımıza ilk banka geliyor, evet. Zaten genellikle bankanız kendi inisiyatifiyle ya da yasal bir talimat üzerine bu tür bir bloke koyuyor hesabınıza. Yani, ilk kapısını çalacağınız yer, hiç şüphesiz kendi bankanız. O blokeyi fark ettiğiniz an, hemen bankanızın...

``` Şüpheli işlem blokesi... Duyunca insanın içi bir tuhaf oluyor değil mi? Hele bir de MASAK falan işin içine girince, vay anam vay! Ne oluyor demeye kalmadan bir bakmışsın hesap kitap dondurulmuş. MASAK dediğimiz, Mali Suçları Araştırma Kurulu. Devletin parayı aklayanlarla, terörü finanse...

**Bilgi Kutusu** Nüfusmatik kuyruğunda beklerken bir yandan da telefonumla son dakika haberlerine bakıyordum. Sıram geldi, cihazın başına geçtim. Kimliğimi okutmak için yaklaştırdım ama nafile! NFC bir türlü çalışmıyor. Ekrana baktım bir de ne göreyim? Telefonumun NFC özelliği kendiliğinden...

Hatırlıyorum da, teyzem bir gün panikle aradı. "Ay kız, telefon kitlendi! Ne yapacağım ben şimdi?" Meğer PIN kodunu yanlış girmiş, SIM kartı bloke olmuş. Tabi, ilk akla gelen PUK kodu. Ama nereden bulacak şimdi o PUK'u? İşte o an, Turkcell Online İşlemler devreye girdi. Neyse ki hallettik...

Hesabınıza erişiminizin kısıtlandığını belirten o mesaj, aniden bir soğuk duş etkisi yaratır; değil mi? "Şüpheli işlem tespiti nedeniyle hesabınız bloke edilmiştir" ibaresi belirince, ilk refleksiniz paniklemek olabilir, ne oluyor şimdi, cüzdanım mı boşaldı dersiniz... İşte tam bu noktada, sakin...

Hesabına bir anda bloke konulduğunu düşünmek bile insanı bir garip yapar, değil mi? Hani günlük rutininde ne alakası var dersin... Sabah uyandın, bankacılık uygulamasına girdin, bir de baktın 'şüpheli işlem' uyarısı. İçin cız eder. Neden oldu şimdi bu? Vallahi de billahi de ben bir şey yapmadım...

O ani duraksama, hani tam da önemli bir ödeme yaparken ya da bir şey satın alırken ekranın karşımıza diktiği o beklenmedik duvar var ya, işte o "şüpheli işlem" blokesi... Vallahi billahi insanın kanını donduruyor resmen, hele de aceleniz varken. Dijital bekçi aniden gözünü diker, o alışık...

Şimdi durduk yere banka hesabın bloke oldu, değil mi? Hani böyle bir sabah kalkıyorsun, "Aman da ne güzel bir gün" derken bir bakıyorsun kartın pos cihazında ötüyor, ATM'den para çekmeye kalkıyorsun nafile... İşte o an içten içe bir "Eyvah!" çekiyorsun, biliyorum. Peki bu şüpheli işlem blokesi...

**Bilgi Kutusu** **Bir sabah kalkıyorsun, banka hesabına bir bakıyorsun, bir de ne göresin? Tanımadığın birinden yüklü bir para girişi olmuş. “Abi ya, bu ne şimdi?” diye panikliyorsun haliyle. İşte tam da bu noktada Şüpheli İşlem Bildirimi (ŞİB) devreye giriyor. ŞİB dediğimiz şey, aslında...

Birden bire, hiçbir uyarı yokken hesabının kitlendiğini düşün... Ne bileyim, insan bir afallıyor, "Ne oluyor yahu?" diyor. O anki şaşkınlık, sanki elinden bir şey alınmış gibi hissettiriyor. Hani böyle "çok sayıda işlem" deniyor ya, aslında o bir eşik, bir limit... Sistemler belli bir sıklığı...

Abi ya, o anki sinirini düşünsene... Hesabına el konulmuş gibi hissetmek, parana ulaşamamak, vallahi billahi insan çıldırır. Şüpheli işlem blokesi denen şey, işte tam da böyle bir kabus. Şimdi bu blokenin süresi ne kadardır dersen, sana öyle "tık şu kadar gün" diyecek bir Allah'ın kulu yok...

Telefon titredi, ekranda bir bildirim… "Hesabınızda şüpheli işlem tespit edildiği için bloke konulmuştur." Ne yani şimdi? Bloke mi? Hiçbir şey yapmadan durup dururken, abi ya, bu nasıl bir başlangıç… Sanki dünyanın en tehlikeli suçlusu benmişim gibi bir muamele, vallahi billahi şaka gibi. İlk...

Nüfusmatik ekranında beliren o saniyeler, sadece bir geri sayım değil, modern bürokrasinin nabzıdır adeta; sanılanın aksine, Kimlik PIN'i yenileme süreci basit bir tuşa basmaktan çok daha fazlasıdır, vallahi öyle. Zira o kısacık bekleme anında, arka planda ardı ardına sıralanan güvenlik...

Şimdi dinle beni, böyle bir durumla karşılaştıysan, yani hesabına bir anda bloke konulduysa, ilk şoku atlattığını varsayıyorum. Pat diye karşında o uyarıyı görmek insanın ödünü koparıyor, değil mi? "Şüpheli işlem tespit edildi" falan... Sanki bir suçluymuşsun gibi hissettiriyorlar, vallahi...

Şüpheli işlem blokesi… Başına gelmeyen yoktur herhalde. En azından benim başıma geldi, bir de etrafımda duyduklarım var. Paran durduk yere kilitleniyor, sonra uğraş dur. Peki, banka bu blokesi koyarken ne kadar haklı, ne kadar haksız? Asıl soru bu bence. Çünkü bazı bankalar var, sanki keyiften...

O makineye gidip de o şifreyi tuşladığında, hani böyle bir rahatlama gelir ya insana, hele de cebin boşsa… Ama işte o rahatlık bazen boğazına takılıp kalıveriyor. Parayı çekeceksin, ekranda o beklenen "para sayılıyor" yazısı beliriyor, derken bir anda pat! "İşleminiz gerçekleştirilemedi...

Bir sabah, eliniz telefona gider, her zamanki gibi mobil bankacılık uygulamanızı açarsınız… Ve o an! Ekran donar, bir mesaj belirir: “Hesabınızda şüpheli işlem tespit edildiği için bloke konulmuştur. Detaylar için bankanızla iletişime geçiniz.” O an kalbiniz yerinden fırlayacak gibi olur...

Hop, işlem blokesi mi? Geçmiş olsun şimdiden. O bloke kalkmazsa ne olur sanıyorsun, öyle "bir şey olmaz" mı diyorsun? Yanılıyorsun abi, hem de fena yanılıyorsun. Paran öyle bir havalarda asılı kalır ki, ne çekebilir ne gönderebilirsin. Sanki hesap senin değilmiş gibi... Vallahi billahi...