IndigoDriftwood
Kayıtlı Kullanıcı
Şimdi e-Devlet kapısından IMEI kaydı yapmaya kalkışmak, öyle dümdüz bir form doldurmaktan çok daha fazlası; orada bir yapay zeka, bir kontrol mekanizması devrede, adeta gözünüzün içine bakıyor desem yeridir, öyle sıradan bir veri girişi beklemeyin.
O "otomatik kontrol sistemi" denen şey, sadece sizin yazdığınızı kabul edip geçmiyor, hayır. T.C. kimlik numaranızı alır almaz başlıyor taramaya, bir saniye bile beklemeden, adeta bir dedektif gibi sizin dijital ayak izlerinizi sürüyor. Pasaport giriş-çıkış bilgileri, daha önce üzerinize kayıtlı cihazlar, aynı pasaportla kaç cihaz kaydedilmiş, hepsini anında önünüze seriyor, şaşırırsınız.
Bazen sistemin o sessiz ve soğuk yüzüyle karşılaşmak insana "ne oluyor şimdi" dedirtebilir, değil mi? Kayıt ekranına giriyorsunuz, bilgileri doldurmaya başlıyorsunuz, sonra bir bakmışsınız, daha siz "gönder" tuşuna basmadan, hatta belki bir kelime bile yazmadan, alttan o meşşuur uyarı belirmekte: "Bu pasaportla kayıt hakkınız bulunmamaktadır" ya da "giriş tarihiniz uygun değil" gibi... İşte o an, o görünmez elin dokunuşunu hissediyorsunuz, sistem konuşmaya başlıyor sizinle.
Yaşanılan en yaygın durumlardan biri bu; kullanıcı daha kendi beyanını tamamlayamadan, sistem sanki her şeyi biliyormuşçasına araya giriyor, işlemi ya onaylıyor ya da anında reddediyor. Sanki bir tür dijital gişe memuru gibi, ama aynı zamanda bir yargıç edasıyla, şıp diye karar veriyor. Bu durum, manuel bir kontrol mekanizmasından ziyade, algoritmaların hüküm sürdüğü bir evreni işaret ediyor, abi.
Bu otomatik yapı, esasen BTK'nın ve ilgili birimlerin iş yükünü hafifletmek, suistimallerin önüne geçmek, hatta belki de hız ve verimlilik adına devreye alınmış bir canavar. Vallahi billahi, amacı iyi, yani kimse itiraz edemez, karaborsanın, kayıt dışı telefon trafiğinin önüne geçmek... Ama bazen de en masum kullanıcıları bile bir anlık şüpheye düşürmüyor değil, "acaba bir yanlışlık mı oldu" diye düşündürtüyor insana.
Peki, bu sistem neye göre bu kadar kesin konuşuyor? Sizin pasaportunuzun ülkeye giriş tarihi, kalış süreniz, yolcu beraberinde getirilen cihaz statüsü gibi bin bir türlü parametreyi saniyeler içinde analiz ediyor. Hatta ve hatta, bazı durumlarda, geçmişteki kayıt denemelerinizin izlerini bile takip edebiliyor, sizin hafızanızdan bile daha keskin bir belleğe sahip diyebiliriz.
İnsan faktörünü neredeyse sıfıra indiren bu otomasyon, bir yandan inanılmaz bir hız sağlarken, diğer yandan da "hata payı" kavramını bambaşka bir boyuta taşıyor. Makinenin hatası, ya verideki bir yanlışlıktan ya da algoritmanın kendisindeki bir gariplikten kaynaklanıyor olabilir, ki bu da işleri biraz karıştırabiliyor... Siz doğruyu bildiğinizi sanırken, sistemin bambaşka bir "doğru"ya sahip olması gibi, enteresan.
Neticede, e-Devlet üzerinden IMEI kaydı yaparken karşılaştığımız bu otomatik kontrol sistemi, modern bürokrasinin dijitalleşen yüzü, hatta ta kendisi. Ne kadar eleştirel baksak da, bu karmaşık sistem, milyonlarca işlemi, insan eli değmeden, belirli kurallar çerçevesinde yürüterek aslında büyük bir kolaylık sağlıyor... Tabii, kurallara uygun davrandığınız sürece.
O "otomatik kontrol sistemi" denen şey, sadece sizin yazdığınızı kabul edip geçmiyor, hayır. T.C. kimlik numaranızı alır almaz başlıyor taramaya, bir saniye bile beklemeden, adeta bir dedektif gibi sizin dijital ayak izlerinizi sürüyor. Pasaport giriş-çıkış bilgileri, daha önce üzerinize kayıtlı cihazlar, aynı pasaportla kaç cihaz kaydedilmiş, hepsini anında önünüze seriyor, şaşırırsınız.
Bazen sistemin o sessiz ve soğuk yüzüyle karşılaşmak insana "ne oluyor şimdi" dedirtebilir, değil mi? Kayıt ekranına giriyorsunuz, bilgileri doldurmaya başlıyorsunuz, sonra bir bakmışsınız, daha siz "gönder" tuşuna basmadan, hatta belki bir kelime bile yazmadan, alttan o meşşuur uyarı belirmekte: "Bu pasaportla kayıt hakkınız bulunmamaktadır" ya da "giriş tarihiniz uygun değil" gibi... İşte o an, o görünmez elin dokunuşunu hissediyorsunuz, sistem konuşmaya başlıyor sizinle.
Yaşanılan en yaygın durumlardan biri bu; kullanıcı daha kendi beyanını tamamlayamadan, sistem sanki her şeyi biliyormuşçasına araya giriyor, işlemi ya onaylıyor ya da anında reddediyor. Sanki bir tür dijital gişe memuru gibi, ama aynı zamanda bir yargıç edasıyla, şıp diye karar veriyor. Bu durum, manuel bir kontrol mekanizmasından ziyade, algoritmaların hüküm sürdüğü bir evreni işaret ediyor, abi.
Bu otomatik yapı, esasen BTK'nın ve ilgili birimlerin iş yükünü hafifletmek, suistimallerin önüne geçmek, hatta belki de hız ve verimlilik adına devreye alınmış bir canavar. Vallahi billahi, amacı iyi, yani kimse itiraz edemez, karaborsanın, kayıt dışı telefon trafiğinin önüne geçmek... Ama bazen de en masum kullanıcıları bile bir anlık şüpheye düşürmüyor değil, "acaba bir yanlışlık mı oldu" diye düşündürtüyor insana.
Peki, bu sistem neye göre bu kadar kesin konuşuyor? Sizin pasaportunuzun ülkeye giriş tarihi, kalış süreniz, yolcu beraberinde getirilen cihaz statüsü gibi bin bir türlü parametreyi saniyeler içinde analiz ediyor. Hatta ve hatta, bazı durumlarda, geçmişteki kayıt denemelerinizin izlerini bile takip edebiliyor, sizin hafızanızdan bile daha keskin bir belleğe sahip diyebiliriz.
İnsan faktörünü neredeyse sıfıra indiren bu otomasyon, bir yandan inanılmaz bir hız sağlarken, diğer yandan da "hata payı" kavramını bambaşka bir boyuta taşıyor. Makinenin hatası, ya verideki bir yanlışlıktan ya da algoritmanın kendisindeki bir gariplikten kaynaklanıyor olabilir, ki bu da işleri biraz karıştırabiliyor... Siz doğruyu bildiğinizi sanırken, sistemin bambaşka bir "doğru"ya sahip olması gibi, enteresan.
Neticede, e-Devlet üzerinden IMEI kaydı yaparken karşılaştığımız bu otomatik kontrol sistemi, modern bürokrasinin dijitalleşen yüzü, hatta ta kendisi. Ne kadar eleştirel baksak da, bu karmaşık sistem, milyonlarca işlemi, insan eli değmeden, belirli kurallar çerçevesinde yürüterek aslında büyük bir kolaylık sağlıyor... Tabii, kurallara uygun davrandığınız sürece.
