SapphireTempo
Kayıtlı Kullanıcı
Yeni kimlik kartımızın hayatımıza kattığı dijitalleşme rüzgarına kapılmış, Nüfusmatik'ten PIN kodu almanın sadece birkaç saniyelik bir iş olduğuna inanmıştım. Eh, kimlik kartları değişti, devlet e-hizmetlerde çağ atladı deniyordu, değil mi? Ama gelin görün ki, o modern ve pırıl pırıl makinelerin karşısına geçtiğimde, beklemediğim bir soğuk duşla karşılaştım: Hata veriyordu, hem de her seferinde... Bambaşka bir durumla karşı karşıya olduğumu, sadece bir "tık"la çözülemeyecek bir bilmecenin içinde bulduğumu anladım.
Ankara'nın göbeğinde, koskoca bir Nüfus Müdürlüğü binası içinde, o parıl parıl makinelerden birine yaklaştım; eh, herhalde bu işi çözerim dedim. Kimlik kartımı ilgili yuvaya yerleştirdim, parmak izimi okuttum, her şey yolunda gidiyordu sanıyordum. Ancak ekranın o soğuk, kırmızı uyarı yazısıyla karşılaşmak, hele de "işlem gerçekleştirilemedi" cümlesini okumak… Makine hata veriyordu, işlemi tamamlayamıyordu. Sürekli aynı uyarı mesajıyla geri dönüyordu, resmen bir kısır döngüye girmiştim.
İlk akla gelen ne olur, makine bozuktur dersin, değil mi? Hemen yandakine geçtim, sonra öbürüne, bina içinde dört farklı Nüfusmatik denedim… Ama nafile, hepsi aynı cümleyi kuruyordu adeta: "İşlem gerçekleştirilemedi." Tamamen şaşkına dönmüştüm, ne yapacağımı, kime soracağımı bilemiyordum. Defalarca denedim, kimlik kartını farklı açılardan soktum, temizledim falan filan... Bir görevli bulup sorduğumda ise aldığım cevaplar genellikle "sistem yoğundur" ya da "birazdan tekrar deneyin" gibi ezber cümlelerden ibaretti; kimse somut bir çözüm sunamıyordu.
Aslında, mesele sadece bir PIN kodu almaktan ibaret değildi; bu, modern kamu hizmetlerinin dijital arayüzleriyle vatandaşın imtihanıydı adeta. Nerede hata yapıyorduk, ya da sistem nerede takılıyordu? Bir sorun olduğu kesindi, ama neydi bu? Kendi kendime "Mutlaka atladığım bir detay var" dedim, zira bu kadar basit bir işlemin bu denli çıkmaza girmesi akıl kârı değildi. Burada önemli bir ayrımı kavramak gerekiyor: Bazen hata, doğrudan sistemin kendisinde değil, bizim o sisteme sunduğumuz verinin ya da işlemin ön koşullarında gizli olabiliyor. Şimdi iyi dinleyin, çünkü burada kilit bir nokta var.
Meğerse işin rengi bambaşkaymış, olayın kilit noktası o "ilk kart" meselesiymiş, vallahi billahi ben de şaşırdım. Kimlik kartınızı ilk aldığınızda size verilen geçici şifre ile aktive etmemişseniz, yani o şifreyle bir kez olsun kimlik doğrulama işlemi yapmamışsanız, Nüfusmatikler sizi tanımıyor! Kartın ilk aktivasyonu yapılmamışsa, makine sizi tanımıyor, işlemi başlatmıyordu bile. Yani o ilk şifreyle kartı bir kez olsun aktive etmek şartmış, yoksa Nüfusmatik sizi pas geçiyor, ne PIN kodu alabiliyorsunuz ne de başka bir işlem yapabiliyorsunuz... Bu basit ama kritik adımı bilmediğim için boşuna saatler harcamıştım.
Peki, bu tecrübeden ne öğrendik? Bürokrasinin dijitalleşme sürecinde, bazen en basit gibi görünen adımların bile kritik öneme sahip olduğunu ve bu adımların genellikle yeterince açık bir şekilde iletişiminin yapılmadığını... Sadece PIN kodu almak için mi geçerli bu? Hayır efendim, tüm e-devlet entegrasyonlu işlemlerde benzer nüanslar karşınıza çıkabilir. İşin aslı, her sistemin kendi iç mantığı ve sırası var. Bu sırayı çözdüğünüzde kapılar ardına kadar açılıyor. Biraz sabır, biraz da sistemi doğru okumak gerekiyormuş, başka yolu yok...
Yani demem o ki, Nüfusmatik'te PIN kodu almak bir bilmece gibi görünse de, aslında doğru anahtarla kapıyı açmak mümkün. Yeter ki o anahtarı bulmanın peşine düşün, sistemin ne istediğini anlamaya çalışın. Abi ya, ne macera yaşadık bir PIN için diyeceksiniz belki, ama bakın işte, tecrübe konuşuyor... Artık biliyoruz: Yeni kimlik kartı PIN kodunu almadan önce, o geçici şifrenizle bir kez olsun kartınızı aktive ettiğinizden emin olun. Bu küçük detay, sizi benim yaşadığım o anlamsız "hata" döngüsünden kurtaracak yegane adımdır.
Ankara'nın göbeğinde, koskoca bir Nüfus Müdürlüğü binası içinde, o parıl parıl makinelerden birine yaklaştım; eh, herhalde bu işi çözerim dedim. Kimlik kartımı ilgili yuvaya yerleştirdim, parmak izimi okuttum, her şey yolunda gidiyordu sanıyordum. Ancak ekranın o soğuk, kırmızı uyarı yazısıyla karşılaşmak, hele de "işlem gerçekleştirilemedi" cümlesini okumak… Makine hata veriyordu, işlemi tamamlayamıyordu. Sürekli aynı uyarı mesajıyla geri dönüyordu, resmen bir kısır döngüye girmiştim.
İlk akla gelen ne olur, makine bozuktur dersin, değil mi? Hemen yandakine geçtim, sonra öbürüne, bina içinde dört farklı Nüfusmatik denedim… Ama nafile, hepsi aynı cümleyi kuruyordu adeta: "İşlem gerçekleştirilemedi." Tamamen şaşkına dönmüştüm, ne yapacağımı, kime soracağımı bilemiyordum. Defalarca denedim, kimlik kartını farklı açılardan soktum, temizledim falan filan... Bir görevli bulup sorduğumda ise aldığım cevaplar genellikle "sistem yoğundur" ya da "birazdan tekrar deneyin" gibi ezber cümlelerden ibaretti; kimse somut bir çözüm sunamıyordu.
Aslında, mesele sadece bir PIN kodu almaktan ibaret değildi; bu, modern kamu hizmetlerinin dijital arayüzleriyle vatandaşın imtihanıydı adeta. Nerede hata yapıyorduk, ya da sistem nerede takılıyordu? Bir sorun olduğu kesindi, ama neydi bu? Kendi kendime "Mutlaka atladığım bir detay var" dedim, zira bu kadar basit bir işlemin bu denli çıkmaza girmesi akıl kârı değildi. Burada önemli bir ayrımı kavramak gerekiyor: Bazen hata, doğrudan sistemin kendisinde değil, bizim o sisteme sunduğumuz verinin ya da işlemin ön koşullarında gizli olabiliyor. Şimdi iyi dinleyin, çünkü burada kilit bir nokta var.
Meğerse işin rengi bambaşkaymış, olayın kilit noktası o "ilk kart" meselesiymiş, vallahi billahi ben de şaşırdım. Kimlik kartınızı ilk aldığınızda size verilen geçici şifre ile aktive etmemişseniz, yani o şifreyle bir kez olsun kimlik doğrulama işlemi yapmamışsanız, Nüfusmatikler sizi tanımıyor! Kartın ilk aktivasyonu yapılmamışsa, makine sizi tanımıyor, işlemi başlatmıyordu bile. Yani o ilk şifreyle kartı bir kez olsun aktive etmek şartmış, yoksa Nüfusmatik sizi pas geçiyor, ne PIN kodu alabiliyorsunuz ne de başka bir işlem yapabiliyorsunuz... Bu basit ama kritik adımı bilmediğim için boşuna saatler harcamıştım.
Peki, bu tecrübeden ne öğrendik? Bürokrasinin dijitalleşme sürecinde, bazen en basit gibi görünen adımların bile kritik öneme sahip olduğunu ve bu adımların genellikle yeterince açık bir şekilde iletişiminin yapılmadığını... Sadece PIN kodu almak için mi geçerli bu? Hayır efendim, tüm e-devlet entegrasyonlu işlemlerde benzer nüanslar karşınıza çıkabilir. İşin aslı, her sistemin kendi iç mantığı ve sırası var. Bu sırayı çözdüğünüzde kapılar ardına kadar açılıyor. Biraz sabır, biraz da sistemi doğru okumak gerekiyormuş, başka yolu yok...
Yani demem o ki, Nüfusmatik'te PIN kodu almak bir bilmece gibi görünse de, aslında doğru anahtarla kapıyı açmak mümkün. Yeter ki o anahtarı bulmanın peşine düşün, sistemin ne istediğini anlamaya çalışın. Abi ya, ne macera yaşadık bir PIN için diyeceksiniz belki, ama bakın işte, tecrübe konuşuyor... Artık biliyoruz: Yeni kimlik kartı PIN kodunu almadan önce, o geçici şifrenizle bir kez olsun kartınızı aktive ettiğinizden emin olun. Bu küçük detay, sizi benim yaşadığım o anlamsız "hata" döngüsünden kurtaracak yegane adımdır.
