Başlıyoruz, o malum an... Hani tam bir işin ortasındasın, belki banka hesabına girmen, belki online bir alışverişi tamamlaman gerekiyor, ne bileyim işte her zamanki gibi bir doğrulama kodu bekliyorsun. Telefon elinde, ekranı dikizliyorsun, saniyeler geçiyor, dakikalar birbirini kovalıyor... E gelmedi mi hala? Bir daha deniyorsun, "SMS tekrar gönder" butonuna basıyorsun heyecanla, bir umut. Ama yok, tık yok, gelen giden bir şey yok. İşte o an dank ediyor... Bir şeyler ters gitti galiba, değil mi? Hani cep telefonuna gelen o minnacık, kısacık mesaj, senin dijital kapıların anahtarı gibi aslında, onu bekliyorsun. Ama o anahtar gelmeyince, sanki bütün kilitler üstüne kapanıyor gibi bir his var ya, işte tam da o his... Abi sen de yaşamışsındır belki, öyle bir anda neye uğradığını şaşırıyorsun.
Şimdi bu "tık yok" durumu genellikle tek bir yere çıkıyor, biliyor musun? O minik SIM kartına... Hani cebinde taşıdığın, bazen varlığını bile unuttuğun o plastik parçasına. Senin hattın bloke olmuş olabilir, vallahi durum bu. Peki niye bloke olur bu meret dersen... Çeşitli nedenleri var, öyle birden olmuyor genellikle. Belki faturalarını zamanında ödemedin, belki uzunca bir süre hiç kullanmadın hattı, böylece operatör "herhalde bu numara kullanılmıyor artık" diye düşünüp erişimi kısıtladı. Ya da daha kötüsü, bazen üst üste yanlış PIN kodu girdin, hattın güvenliği için sistem otomatik olarak kendini kapattı. Hangisi olursa olsun, sonuç hep aynı: o SIM kartın şu an sadece bir plastik parçası, o kadar. Şebekeye bağlanamıyor, sinyal alamıyor, mesaj gönderemiyor, mesaj alamıyor... Yani senin o beklediğin SMS’in gelmemesi gayet doğal, değil mi?
E şimdi hal böyle olunca, hayat bir anda durma noktasına geliyor sanki. Düşünsene, bankacılık uygulamaların, sosyal medya hesapların, e-devlet girişlerin... Neredeyse her şey bu iki faktörlü kimlik doğrulamaya bağlı, yani o telefona gelen SMS'e. Kredi kartımdan alışveriş yapacağım, onay kodu gelecek, gelmiyor. Bir arkadaşıma önemli bir mesaj atacağım, gitmiyor. Belki iş için acil bir mailime giriş yapmam lazım, orada da SMS onayı var... Giremiyorum. Resmen bir anda telefonun bütün akıllı fonksiyonları, o minicik SIM kart yüzünden birer birer devre dışı kalıyor. Sadece arama yapıp almıyor değil, bildiğin bütün dijital kimliğin bir nevi kilitleniyor. Hani eskiden arama yapamayınca bozuldu sanırdık, şimdi mevzu çok daha derinlere indi, abi.
Asıl can sıkan tarafı ne biliyor musun? Sen içerideki bilgine, hesabına erişmek istiyorsun, haklısın da. Ama sistem sana "önce kim olduğunu kanıtla" diyor, e kanıtlamanın tek yolu da o SMS'ten geçiyor. Gelmeyen bir SMS'le nasıl kanıtlayacaksın ki? Bu resmen bir kısır döngü. Ne yapacaksın şimdi? Bankaya mı gideceksin, belki müşteri hizmetlerini arayacaksın... Ama nasıl arayacaksın, telefonun çalışmıyor ki, değil mi? Yani o SMS onayı dediğin şey, aslında seni güvende tutmak için var, doğru. Ama SIM kartın bloke olduğunda, bu güvenlik duvarı bir anda sana karşı bir bariyer haline geliyor. İçerideki bütün bilgilere sanki bir kara kutuymuş gibi bakıyorsun, ulaşamıyorsun. Çok acı bir durum vallahi.
Bazen insan kendi kendine konuşur gibi hissediyor ya, "ya bu nasıl iş, benim hattım bu, benim hesabım bu, niye giremiyorum?" diye. O çaresizlik hissi... Bildiğin kendi dijital varlığına yabancılaşmak gibi bir şey. Zaten gün içinde tonla stres, tonla koşturmaca var, bir de üstüne böyle anlamsız bir engel çıkınca çıldıracak gibi oluyorsun. Hani belki de yıllardır kullandığın numara, bütün banka hesapların, bütün arkadaşların o numarada... Şimdi o numara çalışmıyor. Ne arayan ulaşabiliyor, ne sen kimseye ulaşabiliyorsun. Ve en fenası da, o çok basit gibi görünen "onay kodu" gelmediği için hiçbir yere adım atamıyorsun. O kadar kritik bir şey haline geldi ki, inanır mısın bazen insan "keşke bu kadar her şeyi telefona bağlamasaydım" diye düşünüyor.
Hadi diyelim bir şekilde başka bir telefondan, başka bir numarayla operatörüne ulaştın. Durumu anlattın. Onlar da sana "efendim, hattınız bloke olmuş, kimliğinizle beraber en yakın şubemize gelmeniz gerekiyor" dediler. Ne güzel, değil mi? Şimdi bir de bunun için vakit ayır, git, sırada bekle, bir sürü evrak işi... Hani öyle uzaktan halledebileceğin bir şey de değil bu. Çünkü ortada senin kimliğini doğrulama meselesi var, kimse de haksız değil. Ama senin o anki derdin, sadece bir SMS onayı almakken, bir anda kendini bir bürokrasi yumağının içinde buluyorsun. Bütün o "akıllı" sistemler, böyle basit bir sorun karşısında birden ne kadar da hantal kalabiliyor, öyle değil mi? Eski gazeteci olarak ben çok gördüm bu tür garip durumları, sistemin basit bir noktada nasıl tıkandığını.
Yani işin özeti ne biliyor musun? O küçücük SIM kartın bloke olması, sadece arama yapıp almaman anlamına gelmiyor artık. Artık o, senin dijital hayatının ana damarlarından birini kesmek gibi bir şey. Bir kere SMS onayı alamayınca, ardı arkası kesilmeyen bir domino etkisiyle bütün bağlantıların kopuyor. Belki önemli bir iş fırsatını kaçırıyorsun, belki acil bir sağlık randevunu onaylayamıyorsun, belki de sadece haftalık market alışverişini yapamıyorsun. Çünkü o basit görünen "onay" adımı, bütün bu işlemlerin olmazsa olmazı. O yüzden, hani dikkatli olmalı, faturaları kaçırmamalı ya da hattını boşuna uzun süre kullanmadan bırakmamalısın derler ya, işte bu yüzdenmiş. Hayatın ne kadar da o minicik çipe bağlı olduğunu bir kere daha anlıyor insan, vallahi billahi.
Şimdi bu "tık yok" durumu genellikle tek bir yere çıkıyor, biliyor musun? O minik SIM kartına... Hani cebinde taşıdığın, bazen varlığını bile unuttuğun o plastik parçasına. Senin hattın bloke olmuş olabilir, vallahi durum bu. Peki niye bloke olur bu meret dersen... Çeşitli nedenleri var, öyle birden olmuyor genellikle. Belki faturalarını zamanında ödemedin, belki uzunca bir süre hiç kullanmadın hattı, böylece operatör "herhalde bu numara kullanılmıyor artık" diye düşünüp erişimi kısıtladı. Ya da daha kötüsü, bazen üst üste yanlış PIN kodu girdin, hattın güvenliği için sistem otomatik olarak kendini kapattı. Hangisi olursa olsun, sonuç hep aynı: o SIM kartın şu an sadece bir plastik parçası, o kadar. Şebekeye bağlanamıyor, sinyal alamıyor, mesaj gönderemiyor, mesaj alamıyor... Yani senin o beklediğin SMS’in gelmemesi gayet doğal, değil mi?
E şimdi hal böyle olunca, hayat bir anda durma noktasına geliyor sanki. Düşünsene, bankacılık uygulamaların, sosyal medya hesapların, e-devlet girişlerin... Neredeyse her şey bu iki faktörlü kimlik doğrulamaya bağlı, yani o telefona gelen SMS'e. Kredi kartımdan alışveriş yapacağım, onay kodu gelecek, gelmiyor. Bir arkadaşıma önemli bir mesaj atacağım, gitmiyor. Belki iş için acil bir mailime giriş yapmam lazım, orada da SMS onayı var... Giremiyorum. Resmen bir anda telefonun bütün akıllı fonksiyonları, o minicik SIM kart yüzünden birer birer devre dışı kalıyor. Sadece arama yapıp almıyor değil, bildiğin bütün dijital kimliğin bir nevi kilitleniyor. Hani eskiden arama yapamayınca bozuldu sanırdık, şimdi mevzu çok daha derinlere indi, abi.
Asıl can sıkan tarafı ne biliyor musun? Sen içerideki bilgine, hesabına erişmek istiyorsun, haklısın da. Ama sistem sana "önce kim olduğunu kanıtla" diyor, e kanıtlamanın tek yolu da o SMS'ten geçiyor. Gelmeyen bir SMS'le nasıl kanıtlayacaksın ki? Bu resmen bir kısır döngü. Ne yapacaksın şimdi? Bankaya mı gideceksin, belki müşteri hizmetlerini arayacaksın... Ama nasıl arayacaksın, telefonun çalışmıyor ki, değil mi? Yani o SMS onayı dediğin şey, aslında seni güvende tutmak için var, doğru. Ama SIM kartın bloke olduğunda, bu güvenlik duvarı bir anda sana karşı bir bariyer haline geliyor. İçerideki bütün bilgilere sanki bir kara kutuymuş gibi bakıyorsun, ulaşamıyorsun. Çok acı bir durum vallahi.
Bazen insan kendi kendine konuşur gibi hissediyor ya, "ya bu nasıl iş, benim hattım bu, benim hesabım bu, niye giremiyorum?" diye. O çaresizlik hissi... Bildiğin kendi dijital varlığına yabancılaşmak gibi bir şey. Zaten gün içinde tonla stres, tonla koşturmaca var, bir de üstüne böyle anlamsız bir engel çıkınca çıldıracak gibi oluyorsun. Hani belki de yıllardır kullandığın numara, bütün banka hesapların, bütün arkadaşların o numarada... Şimdi o numara çalışmıyor. Ne arayan ulaşabiliyor, ne sen kimseye ulaşabiliyorsun. Ve en fenası da, o çok basit gibi görünen "onay kodu" gelmediği için hiçbir yere adım atamıyorsun. O kadar kritik bir şey haline geldi ki, inanır mısın bazen insan "keşke bu kadar her şeyi telefona bağlamasaydım" diye düşünüyor.
Hadi diyelim bir şekilde başka bir telefondan, başka bir numarayla operatörüne ulaştın. Durumu anlattın. Onlar da sana "efendim, hattınız bloke olmuş, kimliğinizle beraber en yakın şubemize gelmeniz gerekiyor" dediler. Ne güzel, değil mi? Şimdi bir de bunun için vakit ayır, git, sırada bekle, bir sürü evrak işi... Hani öyle uzaktan halledebileceğin bir şey de değil bu. Çünkü ortada senin kimliğini doğrulama meselesi var, kimse de haksız değil. Ama senin o anki derdin, sadece bir SMS onayı almakken, bir anda kendini bir bürokrasi yumağının içinde buluyorsun. Bütün o "akıllı" sistemler, böyle basit bir sorun karşısında birden ne kadar da hantal kalabiliyor, öyle değil mi? Eski gazeteci olarak ben çok gördüm bu tür garip durumları, sistemin basit bir noktada nasıl tıkandığını.
Yani işin özeti ne biliyor musun? O küçücük SIM kartın bloke olması, sadece arama yapıp almaman anlamına gelmiyor artık. Artık o, senin dijital hayatının ana damarlarından birini kesmek gibi bir şey. Bir kere SMS onayı alamayınca, ardı arkası kesilmeyen bir domino etkisiyle bütün bağlantıların kopuyor. Belki önemli bir iş fırsatını kaçırıyorsun, belki acil bir sağlık randevunu onaylayamıyorsun, belki de sadece haftalık market alışverişini yapamıyorsun. Çünkü o basit görünen "onay" adımı, bütün bu işlemlerin olmazsa olmazı. O yüzden, hani dikkatli olmalı, faturaları kaçırmamalı ya da hattını boşuna uzun süre kullanmadan bırakmamalısın derler ya, işte bu yüzdenmiş. Hayatın ne kadar da o minicik çipe bağlı olduğunu bir kere daha anlıyor insan, vallahi billahi.
